Ashpër
I mb. -
- Që e ka sipërfaqen me të dala të vogla, që nuk është i lëmuar në të prekur, që të gërvisht lëkurën kur e prek; kund. i butë. Letër e ashpër. Lëkurë (pëlhurë) e ashpër. Duar të ashpra. Çarçaf i ashpër. Dërrasë e ashpër.
- Që është i fortë, që nuk përkulet në të prekur, i kreshtë; kund. i butë. Lesh i ashpër. Mjekër (qime) e ashpër. Furçë e ashpër.
- Me thërrmija a me kokrriza të mëdha, jo i imët, i trashë. Miell i ashpër. Sheqer i ashpër. Rërë e ashpër.
- tekst. Që sapo ka dalë nga tezgjahu dhe nuk është përpunuar më tej. Pëlhurë (beze) e ashpër. Fill i ashpër. Prodhime të ashpra.
- Që është me male të larta e me shkëmbinj të thepisur, i thyer, i vështirë për t'u kaluar (për një vend); kund. i butë. Vend i ashpër. Male të ashpra. Krahinë e ashpër. Natyrë e ashpër.
- fig. Që shoqërohet me të ftohtë të madh, me ngrica e me stuhi dëbore (për motin); kund. I butë. Mot i ashpër. Dimër i ashpër. Klimë e ashpër.
- fig. Që është shumë i rreptë e i përgjakshëm; që bëhet me vështirësi dhe me mundime të mëdha, që është plot ndeshje e përpjekje të vështira. Luftë (përleshje) e ashpër. Ndeshje e ashpër. Jetë e ashpër. Kushte të ashpra. Konkurrencë e ashpër.
- fig. Që i mungon butësia; që nuk sillet me dashamirësi, i vrazhdë; që shpreh rreptësi, i rreptë; kund. i butë. Prind (mësues) i ashpër. Sjellje e ashpër. Fytyrë e ashpër. Zë (ton) i ashpër. Fjalë (përgjigje) e ashpër. Bëhet i ashpër.
- fig. Që godet rëndë e pa lëshime; që kërkon zbatim të përpiktë e pa shmangie; i rreptë, i shtrënguar. Ligj (rregull) i ashpër. Disiplinë e ashpër. Dënim i ashpër. Masa të ashpra. Kritikë e ashpër. E vërteta e ashpër.
- Që është i fortë, por i cilësisë së dobët e me shije të keqe, jo i këndshëm në të ngrënë a në të pirë; i dobët, i varfër nga përmbajtja ushqyese. Raki (verë) e ashpër. Duhan i ashpër. Ushqime të ashpra ushqime të thata për kafshët, si kashta etj.
- si em. ~ër, ~rit (të) as. Ashpërsi në sjellje e në fjalë; kund të butë. I foli (e pyeti, iu përgjigj) me të ashpër. E zuri me të ashpër.
II ndajf. -
- Me thërrmija të mëdha, me kokrriza jo të imëta, trashë. Bluaj ashpër. I thërrmuar ashpër.
- fig. Në mënyrë të rreptë e të përgjakshme; pa mëshirë, me egërsi, rreptë. Sulmon (godit) ashpër. Luftoj ashpër. Kundërshtoi ashpër.
- fig. Në mënyrë të vrazhdë, me ashpërsi, rëndë. Flas (përgjigjem) ashpër. Sillet ashpër.
- fig. Në mënyrë të prerë, pa lëshime, rreptë. Dënoj (gjykoi) ashpër. Kritikoj (qortoj) ashpër.