Fjalor Shqip

KRAH m.

1. Secila nga dy gjymtyrët e sipërme të trupit të njeriut nga supi deri te dora; mënga e një veshjeje ku futet secila nga këto gjymtyrë. Krahu i djathtë (i majtë). Me krahë të gjatë (të shkurtër). Krah për krah. Me krahë hapur. Në një krah. Krahët e fustanit (e bluzës, e këmishës). Kockat (muskujt) e krahut. Fustan me (pa) krahë. Ngre (ul) krahun. Hap (mbyll) krahët. Kryqëzoj krahët. Shtrij (lëviz) krahun. Theu krahun. Shtrëngoj në krahë. E marr ndër krahë dikë e pushtoj me krahë, e përqafoj. I hidhem në krahë dikujt. E zë për krahu. E mbaj në krahë. Të lumshin krahët! ur. Iu thafshin krahët! mallk.
2. Supi dhe pjesa e sipërme e shpinës, ku mbajmë ose varim një barrë a një thes, një torbë, pushkën etj. Me thes (me torbë) në krah. Me pushkë në krah.
3. edhe fig. Kurriz, shpinë. I ktheu krahët. I doli prapa krahëve. Flet (vepron) prapa (pas) krahëve a) flet (vepron) fshehurazi, pa dijeninë e dikujt; nuk flet a nuk vepron drejtpërdrejt, ballëhapur a në mënyrë të sinqertë; b) flet (vepron) në befasi, ku nuk e pandeh. E goditi prapa krahëve e goditi tinës, në befasi, me të pabesë, e goditi pas shpine. I ktheu (i solli) krahët dikujt e la a e braktisi dikë kur ai kishte nevojë; s'desh të dijë më për të, nuk e përfilli më, i ktheu shpinën, i ktheu kurrizin. I vuri (i shtiu) krahët derës (murit) iu fut me ngulm e me forcë një pune të vështirë. I fërkon krahët (kurrizin, shpinën) dikujt i shpreh miratimin dikujt për diçka që ka bërë, e përgëzon për një punë (zakonisht jo të mirë). I vuri krahët shtratit u dergj për një kohë të gjatë në shtrat, zuri shtratin. Kthen krahët nga fryn era nuk është njeri parimor, për të mbrojtur interesat e ngushta vetjake i ndryshon bindjet e tij politike, nuk qëndron në një mendim dhe anon herë andej e herë këtej.
4. Secila nga gjymtyrët e sipërme të shpendëve, të insekteve dhe të disa gjitarëve, që u shërbejnë këtyre për të fluturuar; kjo pjesë e trupit të shpendëve e gatuar në gjellë. Krahët e zogut (e fluturës, e mizës, e lakuriqit të natës). Pendët e krahëve. Insekte me krahë. Hapi (rrahu, përplasi) krahët. Ia preu (ia këputi) krahët. Hëngri një krah pule. 
5. Secila nga fletët e aeroplanit, që e mbajnë atë në ajër gjatë fluturimit; fletët. Aeroplan me dy palë krahë.
6. Secila nga fletët e mullirit me erë.
7. Ana e djathtë ose e majtë e trupit të njeriut; ana e djathtë ose e majtë afër dikujt, ijë. Shtrihem (fle) në krah. Kthehem në krahun tjetër. E kam në krah e kam përbri. I rri në krah dikujt i rri afër, i rri përbri. Eci në krah të dikujt eci përbri dikujt. Na erdhi nga krahët.
8. Ngarkesë e vogël sendesh, sa mund të përfshijmë me një nga gjymtyrët e sipërme. Një krah dru (shkarpa). Një krah kashtë (bar, sanë). Një krah misër (grurë). Një krah rroba.
9. Pjesa anësore e karriges a e kolltukut, ku mbështeten bërrylat. Karrige (kolltuk) me krahë.
10. Ana e diçkaje; ana e djathtë ose e majtë e një ndërtese a e ndonjë sendi tjetër; anë. Në këtë krah. Në krahun e djathtë djathtas. Në krahun e majtë majtas. Krahu i shkollës (i fabrikës, i spitalit, i uzinës...).
11. Vend, anë; drejtim për të ecur diku; drejtim i caktuar për të qarkulluar në rrugë (automjetet, njerëzit). Merr këtë krah. Nga ç'krah je? Është nga krahu ynë. Shko këtij (atij) krahu! Kujdes krahun! Mbani krahun e djathtë! Nuk kam krah andej nuk më bie rruga, nuk kaloj andej.
12. usht. Ana e djathtë ose e majtë e formacionit të luftimit ose të marshimit të trupave; shpinë. Krahu i djathtë (i majtë) i ushtrisë (i frontit). Me krahë të zbuluar me krahë të pambrojtur. U ra krahëve. I morën krahët kundërshtarit. Forcoj (siguroj) krahët. Sulmoj (godit) nga krahët. U doli prapa krahëve.
13. sport. Lojtari anësor në vijën e sulmit të një skuadre; ana e djathtë ose e majtë e vijës së sulmit (në disa lojëra me top dhe në shah). Krahët e skuadrës së futbollit. Luan në krah. Sulmoi me krahët.
14. tek. Pjesa e dalë dhe e lëvizshme e një mekanizmi, e një vinçi, e një ekskavatori etj. Krahu i vinçit (i ekskavatorit). Krahu i sharrës.
15. Një nga degët kryesore në anët e kurorës së një peme; degë. Krah mani (fiku, molle, dardhe). Krahët e lumit. I ka shtrirë shumë krahët. 
16. bised. Forcë pune, njeri që është në gjendje a i aftë të punojë (kryesisht në punët e bujqësisë). Krah pune. Sa krahë jeni (bëheni) në shtëpi?
17. Fuqia e njeriut për punë fizike. Punëtor krahu punëtor që bën punë fizike me fuqinë e krahëve (përkundrejt atij që merret me punë mendore). Iu prenë krahët. S'ka krahë. E bëra me krahët e mia. E punoi me krahë.
18. fig. Përkrahje a ndihmë që i jepet dikujt; mbrojtje, mbështetje. Krahu i djathtë i dikujt ndihmësi kryesor i dikujt. Kam krahun e dikujt. I bëhem (i dal) krah. I jap krah e ndihmoj, e përkrah. Iu prenë krahët s'ka kush ta ndihmojë tani.
    

* Krah për krah së bashku, në të njëjtën kohë, me të njëjtin ritëm, në të njëjtën shkallë; krahas. U bënë me krahë (me fletë) shih te FLET/Ë,~A III. I bie krahëve dikujt miratoj një veprim a një mendim të dikujt, i fërkoj krahët. Më bien (më këputen) krahët punoj shumë, punoj gjithë ditën, këputem duke punuar. Ra (u hodh) në krahët e dikujt pajtohet me dikë dhe i besohet atij; bashkohet e bashkëpunon me dikë. I dolën (i lindën) krahë (fletë) iu shtua hovi për të bërë diçka, mori krahë për një punë, u bë me fletë. I dha krahë (fletë) e gëzoi shumë, i dha guxim. I fërkon krahët (kurrizin, shpatullat, shpinën, zverkun) dikujt shih te FËRKOJ. Fle në një krah i ka punët në rregull, e ka mendjen të fjetur; nuk ka halle e shqetësime. Në atë krah (anë, brinjë) fli! iron. mos shko me atë mendje. Sa më ha krahu me të gjithë fuqinë e krahut, me sa forcë që kam, me të gjithë forcën. Hap krahët shih te HAP. Hedh krahë shih te HEDH. I hyri në krah dikush e ndihmoi, iu bë krah. Këngë mbi krah këngë që këndohen ulur, duke mbajtur njërën dorë me pëllëmbë të mbështetur pas veshit, këngë majëkrahut. Me krahë hapur (hapët) shih te HAPUR. Me krahë të lehtë! ur. shih te LEHTË (i, e). I ktheu (i solli) krahët (kurrizin, shpinën, shpatullat) dikujt shih te KTHEJ. Ia ka lidhur krahët (duart) shih te LIDH 17. M'u lehtësuan krahët shih te LEHTËSOHEM. Iu lidhën krahët (duart) shih te LIDHEM. Mori krahë (fletë) mori guxim. Mbajti (mori) krahun e dikujt mori anën e dikujt, përkrahu dikë. I ngjit krahun (dorën) dikujt shih te NGJIT. Përveshi krahët (mëngët, llërat) shih te PËRVESH. I rreh krahët (shpatullat, supin) dikujt shih te RRAH. Rrudh (mbledh) krahët (supet) shih te RRUDH. I thau (i preu, i shkurtoi) krahët (duart, dorën) shih te DOR/Ë,~A. I vuri krahët (gjoksin, shpatullat) shih te GJOKS,~I. I vë krahët (një veshjeje) e vesh për ditë dhe nuk e heq nga trupi. Zgjat krahët (duart, gishtërinjtë) keq. shih te ZGJAT. S'i ble atij krahu bën sikur s'merr vesh për atë që i thonë. Nuk i bie (nuk rreh) në atë krah edhe poh. nuk e ka fjalën aty, nuk rreh aty. E hedh prapa (pas) krahëve (shpinës, kurrizit) diçka e harroj, e heq nga mendja, nuk e kujtoj më (një ngjarje të hidhur a një grindje që kam pasur me dikë); nuk e çaj kokën. Është me lecka në krah shih te LECK/Ë,~A. E kam (jemi) lakra (presh) në kopsht dikë (me dikë) shih te LAK/ËR,~RA. I kishte krahët të ngrohtë (shpatullat të ngrohta) shih te NGROHTË (i, e). I ka krahët të prerë (duart të prera) shih te PRERË (i, e). I ka krahët të tharë shih te THARË (i, e) 6. I mori këmbët mbi krahë (mbi supe) shih te MARR. Ia ka marrë krahun (anën, dorën) një pune shih te MARR. Po i dhe (po i zgjate) dorën të merr (të rrëmben) krahun shih Po i dhe (po i zgjate) gishtin, të merr (të rrëmben) dorën te GISHT,~I. Po i zgjate krahun, të merr (të rrëmben) kokën shih Po i dhe (po i zgjate) gishtin, të merr (të rrëmben) dorën te GISHT,~I.