ai përem
-
(vetor.) Tregon një frymor a një send (të shënuar nga një emër i gjinisë mashkullore), për të cilin bëhet fjalë, por që nuk është i pranishëm; zëvendëson një emër të gjinisë mashkullore (në numrin njëjës), që është përmendur pak më parë ose që do të përmendet më pas.
- Ai dhe ajo. Ai vetë pikërisht ai. Atij i takon. Dola me të. I dola përpara.
- (përd. em. libr.) Përdoret në vend të emrit të përveçëm të një njeriu të shquar (shkruhet zakonisht me shkronjë të madhe) ose të emrit të të dashurit në veprat letrare.
-
(dëft.) Tregon një frymor a një send (të shënuar nga një emër i gjinisë mashkullore), që ndodhet më larg folësit se një frymor a një send tjetër i njëjtë; zëvendëson një emër të gjinisë mashkullore në numrin njëjës, që është përmendur më parë se një tjetër; kund. ky.
- Ai atje. Ja ai. Po (gjithë) ai i njëjti njeri. Ai djalë (libër). Jo ky këtu, po ai atje.
-
(dëft.) Tregon njërin prej dy frymorëve ose sendeve (të shënuar nga emra të gjinisë mashkullore), që krahasohen, përqasen a kundërvihen; kund. ky.
- Në këtë ose në atë lëmë. Nga ky ose nga ai kënd vështrimi.
-
(dëft.) Përdoret me një emër për të përcaktuar më mirë kohën, që shënohet nga emri ose që është përmendur më parë.
- Atë vit (mot). Atë dimër. Atë mëngjes. Në atë çast.
-
(dëft.) Përdoret para një fjalie të varur, e cila përcakton frymorin a sendin që tregon përemri (të shënuar nga një emër i gjinisë mashkullore), ose para një fjalie kryefjalore, e cila përcakton frymorin a sendin, që zëvendëson përemri (me kuptimin «kushdo», «kush»).
- Ai që bie për atdheun mbetet i paharruar. Ai që s'ka kokë, ka këmbë. fj. u.
-
(dëft. bised.) Përdoret para një emri të gjinisë mashkullore në numrin njëjës për të përforcuar një tipar a një vlerësim ose për të shprehur mospërfillje a përçmim.
- Ai farë djali. Gjithë ai popull. Atë pak miell.
- (dëft. libr.) Përdoret në vend të një emri të gjinisë mashkullore në numrin njëjës për të mos u përsëritur emri.