FJALË

Fjalor Shqip

BESË f.

  1. Fjalë e dhënë për diçka të rëndësishme, premtim që jepet me dëshirë dhe me sigurinë se do të mbahet, fjalë e nderit për të plotësuar medoemos një detyrim që merret përsipër. Besa shqiptare. Besa e burrit. Fjala e besës. I jap besën. I rri në besë. Shkeli (theu, ktheu) besën. I doli nga besa. Besa e shqiptarit si purteka e arit. fj.u. Besa e burrit-pesha e gurit. fj.u.
  2. Bindja në çiltërinë e ndershmërinë e dikujt, besimi i plotë te dikush a te diçka. Ka besë mund t`i besohet. I zë (i jap) besë i besoj. Ia la në besë.
  3. vjet. Zotim që shtëpia e një të vrari i jepte vrasësit ose familjes së tij, që brenda një afati të caktuar të mos e merrte gjakun prej tyre; pezullim i armiqësisë ose i gjakmarrjes ndërmjet fiseve a katundeve në kohë të vështira, që arrihej me marrëveshje dhe sigurohej me fjalën e dhënë nga të dy palët; koha sa zgjaste ky zotim ose pezullim. I dha besë. Lidhi besë. Prishi besën. E vrau në besë. Zgjati besën.
  4. vjet. Mbrojtja që gëzonte miku nga mikpritësi sa kohë qëndronte tek ai ose gjatë udhëtimit deri në një vend tjetër; ndore; premtimi që i jepej dikujt se nuk do të pësonte gjë të keqe gjatë qëndrimit në një vend. Ishte në besë të dikujt. E mori në besë. E thirri (i shkoi) në besë. I ra në besë. E zuri në besë. E preu (e hëngri, e vrau) në besë.
  5. vjet. Marrëveshje për veprime të përbashkëta, që arrihej sipas fjalës së dhënë, besëlidhje. Lidhën besën. Vunë besë kundër dikujt u lidhën kundër dikujt. Kishte besë me dikë.
  6. edhe sh. ~ë, ~ët bised. Besimi fetar, dogma dhe ritet e një feje; fe. Besë e fe. Ndërroi (la) besën. Besa e shqiptarit është shqiptaria. fj.u.
  7. vjet. Besnikëri. E ruajti me besë.
  8. përd. mb. ~ës (i, e). Që e mban fjalën e dhënë, besnik. Njeri (burrë) i besës. Grua e besës.

Shprehje:

  1. Me besë
    Që e mban fjalën e dhënë; që mund t'i besohet pa frikë, besnik.
  2. Për besë!
    a) për fjalë të nderit;
    b) me të vërtetë (si fj. ndërm.).
  3. Bashkuan besën vjet. shih te BASHKOJ.
  4. Si besa e gjarprit shih te GJARPRI.
  5. S'pata besë
    Mezi prisja, nuk më durohej.
  6. E preu (e hëngri) në besë
    a) e tradhtoi;
    b) nuk e mbajti fjalën e dhënë, e shkeli fjalën.
  7. Jo besa-besë e pesë e pesë
    Po e dhe fjalën, duhet ta mbash.
  8. Mos i zër besë gjarprit! fj. u. shih te GJARPRI 2.